Harlem

Harlem – dzielnica Nowego Jorku, zajmuje większość północnej części gminy Manhattan. Jej populacja w większości składa się z Afroamerykanów.

W 1658 r. została tu założona przez Holendrów wioska Nieuw Haarlem. Nazwa pochodzi od miasta Haarlem w Holandii.

Harlem - nazwa nadana przez Holendrów w XVII wieku, dziś jest to najsłynniejsza amerykańska dzielnica murzyńska. W czasach niewolnictwa była ziemią obiecaną dla Murzynów z Południa - miejscem, gdzie mogli się osiedlić i żyć jako wolni ludzie. Do największych atrakcji należą koncerty chórów gospel na porannych mszach w Abyssinian Baptist Church a jedną z możliwości bezpiecznego zwiedzania są niedzielne wycieczki zorganizowane. Dzielnica choć biedna i zaniedbana tętni życiem, głównie wzdłuż głównej 125 ulicy, przy której znajdują się liczne bary, kluby i miejsca serwujące fast food. Tu właśnie znajduje się najbardziej znana w Harlemie, serwująca dania kuchni czarnej ludności - restauracja Sylvia's. Również w sferze kultury dzieje się tu niemało. Od sześćdziesięciu lat blues i soul rozbrzmiewa w Apollo Theater (legendarne środowe wieczory amatorskie), gdzie zaistniały takie sławy jak James Brown i Dionne Warwick. Apollo Theater otwarty w 1914 roku do 1934 był dostępny tylko dla białych. Po przejęciu obiektu przez przedsiębiorcę Franka Schiffmana teatr udostępniono wszystkim niezależnie od rasy i koloru skóry - obiekt stał się słynnym miejscem rozrywki. Dzielnica głównie o zabudowie czynszowej słynie również z utalentowanych muzyków jazzowych występujących w Cotton Clubie, tancerzy i koszykarzy z teamu Harlem Globetrotters. W 1916 roku osiedlił się tu Marcus Garvery (z Jamajki) założyciel Universal Negro Improvement Agency - organizacji promującej dumę rasową, wzajemną pomoc i ruch "powrót do Afryki". Dziś duże obszary dzielnicy zajmują zarówno slumsy, jak i nowoczesne biura. Tu mieści się najsłynniejsze boisko do streetballa - Rucker Park. Znajduje się tam sklep odzieżowy "HARLEM", który słynie ze sprzedaży odzieży luźnej. Z Harlemu pochodzą m.in. takie gwiazdy hip-hopowe jak Cam'ron czy Big L.

Zabytki i ciekawe miejsca

    * Abyssinian Baptist Church - najbardziej znany w Harlemie zabytek, kościół abisyński

    * El Museo del Barrio - muzeum poświęcone sztuce i kulturze karaibskiej

    * Graham Court - zabytkowe apartamenty

    * La Marqueta - obecnie zamknięty, historyczny podziemny targ przy stacji kolejowej

    * Morningside Park - największy na terenie Harlemu park

    * Museum of the City of New York - muzeum historii miasta Nowego Jorku

    * Rucker Park

Nr.2 Chrysler Building

Chrysler Building - wieżowiec w Nowym Jorku, w USA.
 Posiada 103 kondygnacje. Został wzniesiony na początku lat 30. XX wieku.
 Tytuł najwyższego wieżowca na Ziemi, który otrzymał po ukończeniu budowy,
 zachował przez kilkadziesiąt lat.

Budowla powstawala przez 2 lata.
Od 19 wrzesnia 1928 do 28 maja 1930, kiedy to odbyla sie ceremonia otwarcia.


Historia powstania wieżowca Chryslera -
 przypomina trochę legendę o budowie wież kościoła Mariackiego w Krakowie.
 Na początku lat 30-tych budowano w Nowym Jorku równolegle dwa wieżowce:
Chrysler Building i Bank of Manhattan. Architekt Chryslera, William van Allen,
 użył podstępu by wygrać wyścig po rekord wysokości. Doszedł do 282 metrów i przerwał prace.
Do Bank of Manhattan dodano wówczas kilka pięter, zwieńczono dachem i ogłoszono rekord.
Teoretycznie wygral Bank of Manhattan, ale w kilka dni
po glosnym zakonczeniu budowy, w nocy, w poltorej godziny,
 na szczyt Chrysler Building zostala wciagnieta przygotowana w wielkiej tajemnicy 30 tonowa i 60 metrowa iglica- Vertex.
Pokonala ona Bank of Manhattan podwyzszajac budynek Chryslera do 343 metrow



Budynek Chrysler Building jest unikalnym przykladem art deco.
 Cala ornamentyka zwiazana jest z samochodami Chryslera.
 Na 30 kondygnacji znajduje sie fryz z kolorowych cegiel,
przedstawiajacy kola samochodow z
 metalowymi talerzami i blotnikami.


Narozniki wiencza chlodnice pojazdow Chryslera,
stylizowane na rzymski helm boga Merkurego.
Gorna czesc budowli pokryta jest metalowymi blachami przypominajacymi karoserie
samochodu, odbijajacymi promienie slonca przez caly dzien.


W chwili ukonczenia budowy byl to najwiekszy drapacz chmur na swiecie,
ale tytul ten nie utrzymal zbyt dlugo, bo w 1931 – czyli kilka miesiecy pozniej- Empire Sate Building odebral mu rekord.


Ciekawostki :

Chrysler Building jest najwyzszym budynkiem z cegly na swiecie.
Do budowy drapacza chmur uzyto:

 20 961 ton stali,
 391 881 nitow,
 3 826 000 cegiel,
 446 000 plyt dachowych,
 794 000 blokow kamiennych.
 W budynku znajduje sie: 3 862 okien,
 2 788 drzwi,
 200 kondygnacji schodow,
  1/5 mili aluminiowych poreczy,
 35 mil rur,
 15 mil przewodow z mosiadzu,
 10 000 zarowek,
 750 mil przewodow elektrycznych,
 52 000 t marmuru,
 112 000 st3 boazerii,
 3 200 000 st3 pomalowanej powierzchni.


Na szczycie wiezowca znajduja sie: prywatne pomieszczenie zwane "Cloud Club" oraz obserwatorium.

 Walter Chrysler nigdy nie zaplacil architektowi Williamowi van Alenowi
za jego prace przy budowli, poniewaz uwazal,
 ze van Alen byl zamieszany w jakies podejrzane interesy finansowe z przedsiebiorcą budynku.

M.

Lower East Side

W XIX wieku stworzyli tu własną kolonię Żydzi zachowując swój język, zwyczaje, religię oraz narodową kuchnię. Synagogi wokół Rivington Street świadczą o tradycjach religijnych tej części Dolnego Manhattanu

Warunki życia imigrantów były tu okropne. W wielu budynkach panował zaduch, w pomieszczeniach nie było okien, kuchnie nie posiadały zlewów, a wspólne ubikacje znajdowały się na korytarzach. Powodem takiego stanu było brak przepisów budowlanych określających minimalny standard domów czynszowych dla biednych. Sytuacja uległa zmianie po roku 1879, gdy nowe prawo budowlane uwzględniło również tanie budownictwo czynszowe. Co prawda dziś w niskich i nadal niewygodnych budynkach dzielnicy mieszkają już nowi imigranci z innych krajów, ale wyczuwalny jest jeszcze dawny klimat, szczególnie w dobrych i niedrogich restauracjach o swoistej atmosferze oraz w znajdujących się tu synagogach.

Dla wielu imigrantów żydowskich Lower East Side był tylko pierwszym etapem na drodze do nowego życia. Fale żydowskich uciekinierów znajdowały tu schronienie przed pogromami w Rosji, Rumunii, na Węgrzech, a potem przed nazistami. Dumą mieszkającej tu kiedyś społeczności była wybudowana w 1887 roku przez ortodoksyjnych aszkenazyjczyków z Europy Wschodniej świątynia, bogato zdobiona witrażami, rzeźbami, kandelabrami i boazerią. Była to największa gmina żydowska na świecie. Obecnie prezentowana jest w niej historia synagogi i jej konserwacji.

W tej biednej i przeludnionej dzielnicy zawsze można było bardzo tanio żyć. Do dziś wystawy i stragany na zewnątrz sklepów chętnie odwiedzane są przez mieszkańców i turystów i choć panuje tu nieopisany tłok, a sprzedawcy są natarczywi - jest to najlepsze miejsce w Nowym Jorku na robienie tanich zakupów. Największy ruch panuje tu w niedzielę, a tradycja niedzielnych zakupów pochodzi z czasów XIX- wiecznych targów żydowskich.

Św.Patryk czyli "Polska kaplica" na Manhattanie

Jest największą neogotycką świątynią katolicką w Ameryce Północnej.
 Położona jest przy Piątej Alei, pomiędzy Pięćdziesiątą
i Pięćdziesiątą Pierwszą Ulicą w centrum Manhattanu (Midtown),
dokładnie naprzeciw Centrum Rockefellera.

Ta tytularna świątynia arcybiskupów Nowego Jorku
jest uznawana za centrum życia religijnego w całych Stanach Zjednoczonych.
Jest też największym neogotyckim kościołem amerykańskim.
W lewej nawie tej głównej świątyni nowojorskiej, w kaplicy nazywanej już
"polską kaplicą" (Polish Chapel) znalazł swoje miejsce z dniem 1 maja 2005 r.
obraz Maryi z Jasnej Góry w Polsce.

Po kilku wiekach życia Polaków na kontynencie amerykańskim,
 po wielkim wkładzie pokoleń polskiej emigracji w rozwój Stanów Zjednoczonych,
 w niecały miesiąc po śmierci „polskiego” papieża Jana Pawła II,
w sercu Stanów Zjednoczonych umieszczony został znak rozpoznawczy
 wszystkich Polaków -
 słynny obraz "Czarnej Madonny" z Częstochowy.

*  Katedra należy do największych świątyń chrześcijańskich na świecie.

M.